ازدواج غیر ریشه، مجانین و بیمار جسمی یا روحی خطرناك

ازدواج غیر ریشه، مجانین و بیمار جسمی یا روحی خطرناك

مقدمه

هیچ كس به ازدواج مجبور یا از آن ممنوع نیست. بیماران، اشخاص غیر رشید حتی مجانین نیز با شرایطی فرصت ازدواج دارند، البته چون مجنون فاقد اراده است، نمی‌تواند مباشر ایجاب یا قبول در عقد نكاح باشد و صیغة عقد را جاری كند، در صورتی كه بیماران خطرناك جسمی و اشخاص غیر رشید چنین منعی ندارند. با وجود این چون در شرایط كنونی رسم چنان است كه زن و مرد به دیگر (عاقد) وكالت می‌دهند و صیغة عقد را وكیل دو طرف جاری می‌كند، حتی اشخاص سالم و بی‌عیب نیز خود عقد را انشا نمی‌كنند بلكه با گفتن بلی، وكالت عاقد حرفه‌ای را در عقد نكاح می‌پذیرند، این خطر برای جوانان و اشخاص با حسن نیت وجود دارد كه گرفتار پیمان زناشویی شخص مریض، غیر رشید یا مجنون گردند و ناخواسته طرف انشا یا قبول عقدی قرار بگیرند و خود را اسیر نمایندگی (وكالت) و در نتیجه عقد نكاح ناخواسته بكنند.

بنابراین پیشنهاد گردید كه دولت، مسؤولان قضایی و قانونگذار، برای ایجاد شرایط مساعد و پر كردن خلأ‌های قانونی در موارد ذیل اقدام نمایند.

اولاً ـ با تشكیل كلاسهای آموزشی رسمی رایگان در زمینه‌های مختلف، چنانكه گفته شد، شهروندان را با اهمیت، شرایط، احكام و پاره‌ای از خطرات موجود و دام‌هایی كه، ممكن است فرار روی اشخاص گسترده باشند، آگاه سازند.

ثانیاً ـ با تأسیس مراكز شایسته زمینة صدور پروانه‌های ازدواج را برای احراز توانایی و اهلیت قانونی وجدان شرایط فراهم نمایند. پروانة ازدواج كه نشان دهندة توانایی و اهلیت دارندة آن است تا كنون در كشور ما مرسوم نشده است ولی قانونگذار می‌تواند پروانة خاصی را برای متقاضیان اجباری كند یا دست كم مركز صالحی را برای صدور پروانه تأسیس و افراد را مخیّر نماید كه بتوانند از طرف مقابل آن را مطالبه كنند. در این پروانه‌ها علاوه بر احوال شخصیه، وضعیت حقوقی دیگر اطلاعات لازم نیز ممكن است نوشته شود حتی می‌توان اطلاعات لازم دربارة سلامت جسمی و روانی و وضع تحصیلی و شغلی اشخاص را در آن درج كرد. ارشادی یا اجباری نمودن پروانه‌های مذكور ضروری به نظر می‌رسد و اهمیت آن از اهمیت لزوم داشتن پروانه برای دیگر مهارت‌های اجتماعی كمتر نیست. دولت مكلف است در این باره اقدام كند و زمینة شناسایی واقعی اشخاص را فراهم نماید و از فریب‌كاری‌ها جلوگیری كند این اقدام به سلامت و امنیت جامعه كمك می‌كند و در تنظیم روابط اجتماعی سهم بسزایی دارد.

بخش اول ـ ازدواج غیر رشید (سفیه)

1ـ سكوت قانون مدنی و نظر استادان